Czy dotacje unijne są zwrotne?

Dotacje z Unii Europejskiej od lat wspierają przedsiębiorców i są alternatywą dla tradycyjnej pożyczki lub kredytu. Warto jednak wiedzieć, że stanowią środki przyznawane na zasadach zgodnych z postanowieniami umowy z instytucją, która je przyznała oraz na podstawie innych dokumentów, do jakich to umowa się odwołuje – np. wniosku o dofinansowanie. W sytuacji, kiedy wszystkie warunki zostały spełnione, nie ma konieczności zwracania dofinansowania. Jednak inaczej sytuacja wygląda w przypadku niespełnienia ich przez beneficjenta. Wówczas bowiem konieczny jest zwrot dotacji unijnej.

Czy dotacje unijne są zwrotne?

Pozyskiwanie dotacji unijnych znacząco wspiera rozwój wielu przedsiębiorstw i stanowi atrakcyjną formy inwestycji – często o wiele korzystniejszą niż tradycyjne pożyczki bankowe. Jednak w praktyce zdarza się, że środki uzyskane w ramach dotacji z Unii Europejskiej podlegają zwrotowi. Kiedy się to dzieje?

W sytuacje kiedy środki uzyskane w ramach dotacji z Unii Europejskiej zostały przeznaczone na cele zgodne z postanowieniami zawartej umowy, to wówczas nie ma konieczności ich zwracania. Jednak, gdy beneficjent uzyskał darmową pomoc finansową, ale nie spełnił warunków uwzględnionych we wniosku o dofinansowanie i w innych dokumentach, to może dojść do sytuacji. w której konieczny będzie zwrot.

Jednym z przykładów jest przeznaczenie środków unijnych na cele inne niż te określone w umowie. W takiej sytuacji zachodzi konieczność zwrócenia dotacji wraz z odsetkami. Inny przykład to pieniądze przyznawane na zasadach refundacji, a więc już po zakupie określonych towarów, które finansowane są bezpośrednio przez beneficjenta. Jeśli ostatecznie zdecyduje się kupić inne produkty niż wskazane w umowie, to wówczas istnieje ryzyko konieczności zwrotu dotacji. Na ogół określa się to mianem „dotacji wydatkowanej niezgodnie z przeznaczeniem” lub też „wydatkowanej po upływie terminu, na jaki została przyznana”. Czas również ma tutaj istotne znaczenie i jest jednym z czynników mających wpływ na możliwość konieczności zwrotu.

Bardzo ważne znaczenie ma również właściwe rozliczanie dotacji i w uzgodnionym terminie. Pozwala udowodnić beneficjentowi, że otrzymane pieniądze wydał zgodnie z przeznaczeniem. W tym celu jest on zobowiązany dostarczyć instytucji dokumenty określone w umowie, w tym faktury VAT. Jeśli tego nie zrobi, wówczas może zostać zobowiązany do zwrotu dotacji wraz z odsetkami za każdy dzień zwłoki.

Zwrot dotacji unijnych – kiedy i na jakich zasadach?

Każda osoba, która zadaje sobie pytanie o to, czy dotacje unijne są zwrotne powinna wiedzieć, że zdarzają się sytuacje, gdy niezbędne okazuje się oddanie otrzymanych środków. Jak wskazano wyżej: poważne naruszenia warunków umowy, którą każdy beneficjent zawiera w czasie pozyskiwania dotacji unijnych, powodują konieczność zwrotu pieniędzy wraz z odsetkami.

Zależnie od sytuacji zwrot środków może dotyczyć całości lub też tej części inwestycji, która została wydatkowana niezgodnie z warunkami umowy. Wynika to z faktu, że często w dokumentach wyszczególnionych jest kilka zadań, a w takiej sytuacji niewywiązanie się z niektórych założeń projektu powoduje konieczność zwrotu części przeznaczonej na wykonanie niezrealizowanych celów.

Bardzo istotne znaczenie ma więc dokładne zaznajomienie się z umową, którą podpisuje się w momencie starania się o dofinansowanie unijne, a także dotrzymywanie terminów. Jest to konieczne, aby w finale nie otrzymać decyzji administracyjnej z wezwaniem do oddania środków finansowych w całości lub części wraz z odsetkami liczonymi tak jak w przypadku zaległości podatkowych. Nie jest to z pewnością przyjemna sytuacja dla żadnego przedsiębiorcy i zdecydowanie lepiej jej unikać.

Zwrot dotacji unijnych – kiedy można odwołać się od decyzji o konieczności zwrotu środków finansowych?

Zdarzają się sytuacje, w których beneficjent nie zgadza się z decyzją administracyjną o konieczności zwrotu środków finansowych. Wówczas może się od niej odwołać – w terminie 14 dni od daty doręczenia tej decyzji. Wniesienie odwołania automatycznie wstrzymuje wykonanie decyzji do momentu, aż sprawę ponownie rozpatrzy odpowiedni organ. W takiej sytuacji na korzyść beneficjenta przemawiają te argumenty, które wskazują na zrealizowanie w całości celu, na jaki była przyznana inwestycja lub też wydatkowanie środków uzyskanych w ramach dotacji w tym terminie, jaki wskazuje umowa. Dzięki temu w efekcie nie jest konieczny zwrot dotacji unijnych.